Inleiding

​

De Hoofdstedelijke Kunstacademie is een school in hartje Brussel waar iedereen die wil zich kan onderdompelen in vier aangeboden kunstdisciplines: beeldende -en audiovisuele kunst, dans, muziek en theater. Onze school heeft een breed publiek. Leerkrachten én leerlingen spreken veel talen.

De afspraken rond het gebruik van het Nederlands waren niet eenduidig voor leerkrachten, leerlingen en ouders. Op vraag van diverse leerkrachten, geleid door waarnemend directeur Solange Bertrand, schakelden we de hulp in van het Huis van het Nederlands Brussel.

Het doel is om een taalvisie te ontwikkelen, samen met leerkrachten. Dit om het kunstonderwijs van onze academie qua taal laagdrempelig te maken voor iedereen.

Deze taalvisie kwam tot stand op basis van gesprekken met medewerkers, cursussen en vergaderingen doorheen het schooljaar 2020 – 2021.

Deze visie werd goedgekeurd door de directie op 30/03/2022.

 

Taalvisie

​

De Hoofdstedelijke Kunstacademie biedt de domeinen muziek, woordkunst-drama, dans en beeldende en audiovisuele kunsten. Iedereen vanaf 6 jaar kan met een opleiding starten, zowel Nederlands- als anderstalige leerlingen.

We zijn een Nederlandstalige school: alle communicatie verloopt in het Nederlands, met oog voor duidelijke taal. Als de communicatie in het Nederlands niet lukt, mogen leerkrachten tijdelijk overschakelen naar een andere taal. Die andere taal kan ook beeldtaal, lichaamstaal,... zijn. We doen dit om de leerlingen kwaliteitsvol kunstonderwijs aan te bieden.

​

Principes: We baseren dit taalbeleid op enkele principes die we als de grondbeginselen van deze visie beschouwen.

Deze principes zijn:

• Spelplezier
  Onder spelplezier verstaan we dat leerkracht én leerling plezier beleven aan de kunstvorm.
   

• Een persoonlijke aanpak
  We zien de leerling als individu en bieden lessen op maat aan.
   

• Uniteit
  De leerkrachten hebben per vakgebied een gezamenlijk doel. Dat is terug te vinden in de jaarplannen en lesplannen.
   

• Duidelijk/helder
  Alle communicatie moet helder en duidelijk zijn. Ze moet begrijpelijk zijn voor iedereen.
   

• Creativiteit in ontspanning
  De lessen bieden een creatief platform voor de leerlingen.

​

* De taalvisie is gebaseerd op gesprekken en werkmomenten van de werkgroep taal van de academie i.s.m. het Huis van het Nederlands Brussel

​

Taalafspraken

​

Deze principes vertalen zich naar enkele basisafspraken:

• In alle communicatie is Nederlands de hoofdtaal.

• De communicatie in het Nederlands is laagdrempelig en toegankelijk.

• Naast het Nederlands gebruiken we zo veel mogelijk universele taal, zoals beeldtaal, lichaamstaal, lingua franca etc.

• De academie gebruikt steeds het Nederlands als middel tot leren, creativiteit en spelplezier. Nederlands verbeteren is geen doel op zich.

• De academie voorziet leerkansen Nederlands voor anderstalige studenten.

• De academie ondersteunt anderstalige leerkrachten die Nederlands willen bijleren.

• De academie biedt een creatief platform waarin geëxperimenteerd kan worden met taal.

​

​

3 Taaltrajecten en doelstellingen

Wat zijn de algemene doelstellingen?

​

De Hoofdstedelijke Kunstacademie gelooft dat taal een belangrijke ondersteunende factor is. Dit voor zowel ouders, leerlingen als personeelsleden.
Met het opstellen van dit taalbeleidsplan willen we dat de communicatie tussen leerlingen, ouders en personeel verbetert. Dit om de creaties van de leerlingen te bevorderen.

​

ONDERSTEUNING VAN HET HUIS

Het Huis van het Nederlands Brussel helpt alle Brusselaars die Nederlands willen leren en oefenen. Ook Brusselse bedrijven, organisaties en instellingen worden door het Huis ondersteund. In het kader van het taalproject bij Deeltijds kunstonderwijs Brussel werken De Hoofdstedelijke Kunstacademie Brussel en het Huis samen aan een structureel en gedragen taalbeleid. Deze samenwerking loopt tot juni 2022. Na deze periode kan de Hoofdstedelijke Kunstacademie voor volgende diensten bij het Huis terecht:

• Het adviseren over individuele dossiers.

• Specifieke vragen van docenten beantwoorden.

• Het organiseren van informatiemomenten over “Nederlands leren en oefenen in Brussel” voor ouders en cursisten.

• Het inschrijven van docenten, cursisten, ouders in het open aanbod (NT-2 lessen georganiseerd door de verschillende CVO’s in Brussel)

• Het aanvragen voor een vorming “Duidelijk Nederlands (voor ouders)”.

​

3.1 Medewerkers en docenten

TALIGE VEREISTEN

Wat zijn de talige vereisten van een nieuwe medewerker?

Om in het Nederlandstalig onderwijs les te geven moet de docent het Nederlands beheersen.
Het personeelslid bewijst deze kennis als het diploma op basis waarvan deze aangeworven wordt, in het Nederlands behaald werd.

Als het personeelslid in het ambt wordt aangesteld op basis van een anderstalig studiebewijs, maar dit personeelslid is daarnaast in het bezit van een Nederlandstalig studiebewijs dat voor dat ambt bij de vereiste, voldoend geachte of 'andere' bekwaamheidsbewijzen is opgenomen, kan dat studiebewijs gebruikt worden om de vereiste kennis van het Nederlands te bewijzen. (of minimum een diploma secundair onderwijs in het Nederlands)

Het volstaat dat ofwel het basisdiploma ofwel het pedagogisch bekwaamheidsbewijs in het Nederlands behaald is.

Ook een personeelslid dat in het bezit is van een conformiteitsattest of een academische gelijkwaardigheidserkenning, moet voldoen aan deze taalvoorwaarde.

• Als het personeelslid in het ambt wordt aangesteld op basis van een anderstalig studiebewijs, kan deze de vereiste kennis aantonen via:

• Een Nederlandstalig studiebewijs dat het vereiste niveau van kennis van het Nederlands aantoont vb. een universitaire taalopleiding;

• Een niet-Nederlandstalig studiebewijs dat het vereiste niveau van kennis van het Nederlands aantoont.
  Dit niet-Nederlandstalig studiebewijs komt enkel in aanmerking als het is afgeleverd door een instelling die erkend en gemachtigd is door het CNaVT.

• Een getuigschrift van een examencommissie.

​

Er kan altijd een ‘tijdelijke afwijking op de vereiste taalkennis’ aangevraagd worden voor het personeelslid.

​

AFSPRAKEN

• Zie Taalvisie

​

DOELSTELLINGEN

• Leerkracht helpen in hun vragen, hoe omgaan met een leerling die niets begrijpt van de les en binnen de lestijd hetzelfde met een anderstalige leerling bereiken als met een Nederlandstalige leerling.

• Bewust zijn van het aantal nieuwe begrippen

• Duidelijk cursusmateriaal

• Duidelijke communicatie intern/extern

• Ondersteuning voor anderstalige collega's

​

3.2 Leerlingen

De Hoofdstedelijke Kunstacademie wilt zijn doelgroep optimaal kansen geven en talig ondersteunen.

​

TALIGE VEREISTEN

De Hoofdstedelijke Kunstacademie hanteert geen taaleisen voor de leerlingen.

​

AFSPRAKEN

• Er worden oefenkansen gegenereerd door de academie en/of de docent

​

DOELSTELLINGEN

• Leerlingen kunnen zich duidelijk uiten

• Leerlingen voelen zich veilig om fouten te maken, ook in taal.

• Leerlingen begrijpen elkaar en de docent.

• Verrijking van taal

​

3.3 Ouders

De Hoofdstedelijke Kunstacademie wilt zijn doelgroep optimaal kansen geven en talig ondersteunen.

​

TALIGE VEREISTEN

De Hoofdstedelijke Kunstacademie hanteert geen taaleisen voor de ouders.​

​

AFSPRAKEN

• Ouders communiceren naar de leerkracht in verband met ziekte, afwezigheid,...

• Ouders communiceren naar de academie in verband met ziekte, afwezigheid,...

• De leerkracht stuurt berichten naar de ouders in verband met ziekte, optredens, huiswerk,...

• De academie stuurt berichten naar de ouders in verband met lessen, ziekte, optredens, afspraken,...

​

DOELSTELLINGEN

• Activeren van de kennis van het Nederlands bij de ouders voor het opvolgen, begeleiding van hun kind.

 

4 Oefenkansen

Uit de taalvisie van de Hoofdstedelijke kunstacademie vloeit voort dat de academie gelooft dat Nederlands haar leden versterkt. Daarom wil ze inzetten op oefenkansen Nederlands. Dat doet de academie op verschillende manieren.

​

4.1. Tijdens de lessen

Het doelpubliek van de hoofdstedelijke academie is talig zeer divers. De lessen verlopen in het Nederlands, maar er is ook ruimte voor meertaligheid en beeldtaal. Tijdens de les worden ook de volgende principes gehanteerd:

• Een warm welkom: Het belang van een veilige omgeving om een taal te durven spreken.
   

• Duidelijk Nederlands: Toegankelijk communiceren zodat de leerlingen de docent begrijpen en visa versa.
   

• TOL toepassen
   

• Flexibiliteit: Als de communicatie in het Nederlands niet lukt, mogen leerkrachten overschakelen naar een andere taal.
   

• Niveau: De oefenkansen voor de leerlingen worden laagdrempelig gehouden. Dit op twee manieren: het neemt de focus niet weg van de les én om het toegankelijk te houden voor iedereen.

​

4.2 Duidelijk communiceren

Ook in haar interne en externe communicatie zorgt de academie voor oefenkansen Nederlands voor haar leden. Door op een laagdrempelige manier te communiceren geeft de academie haar leden de kans om ook zo te oefenen.

• Een vorming Duidelijk Nederlands op maat te organiseren

• Een vorming TOL op maat te organiseren

• Tijdens functioneringsgesprekken ook vragen stellen over “taal”

• Pedagogische studiedagen rond het thema “taal”

• Een communicatieplan opstellen

​

4.3 Andere oefenkansen

Daarnaast biedt de academie ook andere oefenkansen aan.

• Evenementen

• Oudercontact

• Bij het secretariaat

• Conversatietafels

​

5 Zichtbaar nl

Het taalbeleid bij de Hoofdstedelijke Kunstacademie is een succes.

De workshops rond de TOL - principes en Duidelijk Nederlands worden in de praktijk toegepast.
De acties van de werkgroep Taal worden in de praktijk gezet.
Er is duidelijke signalisatie in de school.

De Hoofdstedelijke Kunstacademie moet, op moment van schrijven, nog meer inzetten op het zichtbaar maken van het taalbeleidsplan, de successen en de uitdagingen rond het thema taal.

• De taalvisie kan opgenomen worden op de website

• Via sociale media kan de academie de acties rond taal zichtbaar maken

• Deelnemen aan uitwisseling met andere academies rond het thema “taal”.

• Er is een actief taalteam op de academie aanwezig

• De taalvisie opnemen bij de inschrijvingen van de leerlingen

​

Addendum 1: afdeling Woord

De Hoofdstedelijke Kunstacademie erkent dat de afdeling Woord op een andere manier omgaat met taal dan de rest van de school. De afdeling krijgt daarom een aantal extra richtlijnen.
 

• Leerlingen Woord moeten een basiskennis Nederlands hebben. Die hebben ze:

  • Omdat ze Nederlandstalig onderwijs volgen of

  • Nederlands als een thuistaal hebben

Voldoet een leerling niet aan één van deze voorwaarden of is er twijfel over het taalniveau? Dan kan de academie een kort verkennend gesprek met de leerling afnemen.

​

• Tijdens de lessen spreken zowel docent als leerling Nederlands.

Als de communicatie in het Nederlands niet lukt, mogen docenten tijdelijk overschakelen naar een andere taal (zie 2: Taalvisie).

​

• De lessen Woord zijn geen leerplek voor het Nederlands, wel een oefenplek. Docenten geven dus geen lessen Nederlands, maar maken hun lessen wel toegankelijk voor anderstalige leerlingen die Nederlands oefenen.

​

• De docent kan ervoor kiezen om andere talen te betrekken tijdens een project, als dat past in de artistieke opzet van de opdracht.

​

• Wanneer een leerling niet voldoende kennis van Nederlands heeft om de lessen te volgen en zich toch wil inschrijven, verwijzen we die door naar de lessen ‘Taal en Theater’.

De doorverwijzing kan bij inschrijving gebeuren, maar ook door de docent, tot en met december van het lopende schooljaar.